W Polsce tacy ludzie przez lata mieli w debacie publicznej zniekształconą, brudną twarz chuliganów palących opony i ciskających kamieniami. W kraju, w którym powstał kilkumilionowy ruch „Solidarność”, klasa pracująca zyskała status wybrakowanych obywateli drugiej kategorii. Znalazła się na marginesie nie tylko debaty publicznej, ale także zainteresowania ze strony partii politycznych.

Nie może być tak, że w społeczeństwie tak bardzo doświadczonym materialną deprywacją i przemocową polityką elit, strategię klimatyczną opiera się na odpowiedzialności konsumentów, zawstydzaniu klasy ludowej i ignorowaniu roli i potęgi kapitału. Pracownicy z klas niższych oczekują nie tylko społecznego szacunku, ale także gwarancji, że ich dotychczasowe życie nie zmieni się na gorsze.

Jedyną klasą, o której mówiło się w polskich mediach otwarcie (nazywając klasą właśnie), była nowa „klasa średnia”. Mówiono i wciąż mówi się o niej dobrze albo wcale. Negatywnym punktem odniesienia dla przedstawianej w zideologizowany sposób klasy średniej jest zwulgaryzowana klasa niższa, która znalazła się na przeciwstawnym biegunie w kontekście społecznej „przydatności”. Jeśli pojawia się ona w mediach, to przeważnie jako negatywny punkt odniesienia.

Żeby lepiej zrozumieć pochodzenie i źródła wyrażanych politycznie emocji niezbędne jest osadzenie ich na gruncie różnic klasowych. Bez odrobienia tej lekcji dezindustrializacja jako proces społeczno-ekonomiczny i kulturowy będzie rodzić kolejne dalekosiężne konsekwencje polityczne. A nam pozostanie przepełnione pogardą oburzenie ze strony liberalnych elit wobec ofiar „reform”.

Jedna z naszych rozmówczyń, choć sama znajdowała się wysoko w hierarchii pracowniczej, opowiadała, jak bardzo bała się zwolnienia w latach 90. i chociaż sama co prawda przetrwała, to do dziś nie może zapomnieć płaczu zwalnianych wtedy innych kobiet.

Jej słowa potwierdza Barbara z Komitetu Obrony Praw Lokatorów. – „Kobiety walczą, kobiety muszą walczyć, bo mają dom, rodzinę, muszą mieć gdzie jeść i spać. Obserwuję działania ruchów lokatorskich i widzę, że większość osób, które przychodzą na manifestacje, to kobiety. Mężczyźni się od razu załamują, gdy tracą mieszkanie. To jest niesamowite, bo taki wspólny opór buduje silne więzi. Spotykamy się z koleżankami po dyżurach, dzwonimy do siebie, organizujemy pikniki, wszystko po to, żeby dodać sobie sił i nie dać się pognębić”.