Archiwum kategorii: Z Polski rodem

Na łamach rubryki „Z Polski rodem” przybliżamy dorobek polskich społeczników i myślicieli. Obszerne, lecz napisane przystępnym językiem teksty biograficzne, popularyzujące poszczególne postaci w kontekście ich unikalnego wkładu w dziedzictwo narodowe, np. myśl społeczno-polityczną.

Prostym kursem

Komunistyczne rządy zaostrzyły jego sprzeciw wobec sowieckiego modelu socjalizmu. Uważał, że przeprowadzane w kraju reformy idą zbyt daleko; krytykował hipertrofię sektora państwowego i biurokracji, sposób przeprowadzania nacjonalizacji (likwidacja małych firm) i reformy rolnej, forsowną industrializację i kolektywizację rolnictwa, uzależnienie od ZSRR. Poglądy Zaremby i tak odbiegały jednak od głównego nurtu polskiej emigracji. Twardo oznajmiał, że nie ma powrotu do czasów przedwrześniowych, występował przeciw walce zbrojnej. Już w 1946 r. gotów był zaakceptować granicę wschodnią, bronił też w imię elementarnych interesów narodowych granicy na Odrze i Nysie. Czytaj więcej →

8-11-2013 | Inspiracje, Z Polski rodem, Zygmunt Zaremba Skomentuj

Prorok narodowej rewolucji

Dowodził, że internacjonalizm proletariacki nie wyklucza bynajmniej poczucia narodowego – to proletariat staje się hegemonem, awangardą i rzecznikiem narodu. Rosja miała być tego przykładem. Brun-Bronowicz był tu prekursorski wobec współczesnej „teorii zależności”, rozpatrującej stosunki międzynarodowe w kategoriach konfliktu „rdzenia” i „peryferii”. System bolszewicki okazuje się być tylko metodą realizacji interesu narodowego – rozciągnięciem suwerenności państwa na sferę gospodarczą. Czytaj więcej →

8-11-2013 | Inspiracje, Julian Brun, Z Polski rodem Skomentuj

Z Polską zrośnięty. W stulecie „Kultury a natury”

To twórca oryginalny, znający doskonale światowy dorobek zachodnich badaczy i myślicieli w różnych dziedzinach, którymi się zajmował, ale często wyprzedzający swoimi pomysłami trendy dominujące w jego czasach w świecie zachodnim. Niejednokrotnie przejmowano u nas niektóre koncepcje z Zachodu – nie szczędząc „ochów i achów” – jako najaktualniejsze, najmodniejsze, genialne, nie wiedząc, że identyczne pomysły Pawlikowski wysuwał kilkadziesiąt lat wcześniej, gdy na Zachodzie dominował zupełnie inny sposób myślenia. Czytaj więcej →

8-11-2013 | Inspiracje, Jan Gwalbert Pawlikowski, Z Polski rodem Skomentuj

„Pierwsza Brygada” pod czarno-czerwonym sztandarem

Uznanie klasy robotniczej za siłę wiodącą wynikało z wiary w heroiczny potencjał proletariatu – to była rzeczywista motywacja syndykalistycznego zaangażowania. Zakrzewski wielokrotnie wypowiadał się przeciw marksistowskiemu ekonomizmowi. Robotnik miał być wzorem, ideałem wychowawczym, typem dziejowym – bardziej postawą psychiczną niż przynależnością klasową. Czytaj więcej →

8-11-2013 | Inspiracje, Kazimierz Zakrzewski, Z Polski rodem Skomentuj

Rewolucja i naród

Polacy winni być wspólnotą etyczną, a nie etniczną. Warunkiem zaistnienia takiej wspólnoty jest włączenie do niej każdego na jednakowych zasadach. Świadomość narodu jest syntezą doświadczeń i przekonań wszystkich jego warstw, a nie tylko doświadczeniem i światopoglądem elity narzuconym masom. Naród winien szukać w historii raczej wiedzy o przyczynach swojego kształtu i położenia niż potwierdzenia własnych wyobrażeń i łatwego pokrzepienia. Wszyscy uczestnicy narodowej wspólnoty powinni ponosić wyrzeczenia na jej rzecz, a największe ci, którzy mają najwięcej. Czytaj więcej →

8-11-2013 | Henryk Michał Kamieński, Inspiracje, Z Polski rodem Skomentuj

Elżbieta Pawluk vel Kiryczuk

Utopia w Hrubieszowie

W dobrach Towarzystwa zniesiono pańszczyznę, ziemia nie należała jednak do chłopów, lecz stanowiła własność grupową. Wieczystym dzierżawcą gruntu stało się Towarzystwo, a nie jego poszczególni członkowie, którzy byli jedynie dziedzicznymi użytkownikami ziemi. Takie rozwiązanie przyczyniło się do stworzenia silnej więzi pomiędzy Towarzystwem a jego członkami. Czytaj więcej →

23-01-2013 | Inspiracje, Stanisław Staszic, Z Polski rodem Skomentuj

Kamil Piskała

O nową kulturę

Z usposobienia był przede wszystkim nauczycielem i wychowawcą. W tych setkach i tysiącach artykułów, niezliczonych wykładach i odczytach, a nawet w sejmowych przemówieniach – wszędzie wyraźnie widoczne jest dążenie do wyjaśnienia skomplikowanych problemów, uprzystępnienia i popularyzacji wiedzy. Chciał pisać w sposób zrozumiały przede wszystkim dla robotników. Wierzył, że aby ruch socjalistyczny zwyciężył, musi dokonać się olbrzymi awans kulturalny mas pracujących. Czytaj więcej →

23-01-2013 | Inspiracje, Kazimierz Czapiński, Z Polski rodem Skomentuj

Kamil Piskała

Myśl i sumienie Partii

Stał na stanowisku, że pierwszym zadaniem socjalistów powinna być walka o odbudowę niepodległej Polski i nadanie jej demokratycznego charakteru. We własnym państwie, korzystając ze swobód politycznych i wolności agitacji, polski proletariat miał już walczyć o realizację ideału socjalistycznego. Czytaj więcej →

23-01-2013 | Feliks Perl, Inspiracje, Z Polski rodem Skomentuj

Korczak, jakiego znać nie chcemy

Poglądy Korczaka – i te na wychowanie, i te dotyczące życia społecznego w ogóle – są wciąż na tyle rewolucyjne, na tyle sprzeczne z powszechnie panującymi poglądami i przesądami wychowawczymi, z rodzinną i instytucjonalną praktyką wychowawczą, że nie chcemy się z nimi konfrontować, nie chcemy ich znać. Wpasowanie jednego z najciekawszych myślicieli i praktyków społecznych w odwieczny frazes o miłości aż po śmierć pozwala pozbyć się problemu z jego koncepcją i doświadczeniem. Czytaj więcej →

23-01-2013 | Inspiracje, Janusz Korczak, Z Polski rodem 9 komentarzy

Zapomniany demokrata

Czymś niezwykłym – w obliczu poczucia niższości wobec Zachodu, towarzyszącego większości dzisiejszych komentatorów i publicystów – może wydać się przekonanie Podoleckiego, iż Polska ma prawo podążać własną drogą. Czytaj więcej →

23-01-2013 | Inspiracje, Jan Kanty Podolecki, Z Polski rodem Skomentuj